Gaziantep Valiliği, anız yangınlarını önlemek amacıyla yeni bir genelge yayımladı. Çevre Kanunu’na göre ikinci ürün ekimi olan bölgelerde kontrollü anız yakmaya izin verilmesine rağmen, Gaziantep Valiliği genelge ile buna izin vermedi. Dönüm başına 73.68 TL idari par cezası, yakma olayının orman ve sulak alanlara bitişik yerde yapılırsa cezanın 5 kat arttırılacağı duyuruldu.

Yayınlanan genelge şöyle:

Madde 1- Bu genelgenin amacı, tarımsal üretimin ana kaynağı olan toprağın biyolojik, kimyasal ve fiziksel yapısının çevrenin korunarak, doğal denge içerisinde toprağın verimliliğinin sürdürülebilirliği  için  gerekli  önlemleri  almak,  hububat  tarımında  hasadı  takiben  toprağın yapısına ve çevreye vereceği zarar göz önüne alınarak, anız yakılmasının önlenmesi için alınacak alternatif tedbirlerle ilgili olarak, teknik elemanların, çiftçilerin eğitilmesini ve kamu oyunun bilgilendirilmesini sağlamaktır.

Kapsam;

Madde 2- Bu genelge yukarıda açıklanan amacın gerçekleştirmesini sağlamak için, İlimiz mülki hudutları dahilinde; anız yakılmasının önlenmesi konusunda yapılacak çalışmalar ve kontrol hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili usul ve esasları kapsar.

Yasal Dayanak

Madde 3-

a) Eğitim-yayım çalışmalarında yasal dayanaklar Buna ilaveten;  08.07.2011 tarih ve B.12.0.HKM.0.02.144/MEV-2008-236/88 sayılı Bakanlık Taşra Teşkilatı Görev Yönergesi' nin7. Maddesinin 2.bendinin, "d" şıkkında "ürün kaybını ve ekolojik sisteme zarar verici faaliyetler önleyici işlemleri mevzuatı çerçevesinde yürütmek" görevi Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğünün görevleri arasında açıklanmıştır.

 b) Cezai İşlemelerde yasal dayanaklar :2872 Sayılı  Çevre  Kanunu' nun,  Ek-1 Maddesinin (Ek:  26/4/2006–  5491/23  md.) "c" bendinde "Anız  yakılması, çayır ve meraların  tahribi  ve erozyona  sebebiyet verecek her türlü faaliyet yasaktır. Ancak, ikinci ürün ekilen yörelerde valiliklerce hazırlanan eylem plânı çerçevesinde ve valiliklerin  sorumluluğunda  kontrollü  anız  yakmaya    izin    verilebilir."  açıklamasına  göre  "ikinci  ürün  ekilişi  yapılan  illerde,  Valilik Makamının izni ile kontrollü anız yakmaya izin verilebilir" açıklamaları yapılmaktadır. Buna ilaveten; Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 23 Aralık 2019 tarih ve 30987 sayılı resmi gazetede yayınlanan 2020/1 nolu Tebliğ'inin," l" bendinde "anız yakanlara her dekar için 73,68 TL idari para cezası verilir. Anız yakma fiilinin orman ve sulak alanlara bitişik yerler ile meskûn mahallerde işlenmesi durumunda ceza beş kat artırılır." açılamasına dayanılarak hazırlanmıştır.

Genel Hükümler ve Biçerdöver Sahiplerinin Anız Yakılmasının Önlenmesi Konusundaki    Sorumlulukları

Madde 4-

1. Hasat edilecek ürüne ve çevreye zarar vermemek  için  ilgililerce  yangın  tehlikesine  karşı, yerinde ve zamanında her türlü emniyet tedbiri alınacaktır.

2. Operatör  belgeli sürücüler, tarla ve ürün durumu ile arazi yapısını dikkate alarak, anızın yakılmasına meydan vermeyecek en uygun yükseklikten biçim yapacaklardır.

3. Ormana bitişik hububat tarlalarında, ürün sahipleri muhtarlar, hasadı müteakip yanıcı maddelerden  (anızlardan)  arındırılmış 5-10 metre   genişliğinde  pullukla  sürülmüş  bant oluşturulmasını sağlayacaklar, orman içi ve kenarı tarlalarda anız, ot, çalı yakılmasına engel olarak, muhtarlar  aksine  hareket  edenleri  Jandarma  veya  Orman  İşletme  Müdürlüğüne bildireceklerdir.

4. Anız yakılmasının önlenmesinin daha etkin hale getirilmesi için diğer kamu kurum ve kuruluşları ile Ziraat Odası Başkanlıklarından yapılacak eğitici eleman talepleri İl Tarım ve Orman Müdürlüğünce derhal yerine getirilecektir.

5. Anız yakılması halinde meydana gelecek orman yangınları ve zararları hakkında İl Tarım ve Orman Müdürlüğünce eğitim çalışmaları yapılacak ve 5442 Sayılı İl İdaresi Kanununun 66ncı maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak alınacak karar ve tebliğlerin kaymakamlıklarca halka duyurulması sağlanacaktır. Anız yakılmasının yasaklanması  işleminin köy muhtarlıklarınca ilan edilmesi sağlanacak ve yasaklamalara uymayanlar hakkında İl Çevre  ve  Şehircilik  Müdürlüğünce  2872  Sayılı  Çevre  Kanununun  ilgili  maddeleri  ve  Orman İşletme  Müdürlüklerince  ise  6831  Sayılı  Orman  Kanununun  ilgili  cezai  müeyyideleri uygulanacaktır.

6. Kırsal alanda çalışan biçer-döverler dahil tüm araçlarda yangın söndürücü bulundurulması hususu İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri ve muhtarlıklarca ilgililere duyurulacaktır.

7. İl Milli Eğitim Müdürlüğünce anız yangınları ile ilgili olarak tüm okullarda öğrencilere yönelik eğitim verilecektir.

8. Müftülüklerce camilerde anız yangınları ile ilgili hutbeler okunacaktır.

9. 6831 Sayılı Orman Kanunu gereğince, devlet ormanlarında belirlenen konaklama yerleri dışında gecelemek, ocak yerleri dışında her türlü ateşin yakılması ile anız veya benzeri bitki örtüsünün yakılması bu köy yasaklanmış olup, hususun takibi muhtarlığı, Orman İşletme Müdürlüğü, Jandarma Komutanlığı Emniyet Müdürlüğü, İl Orman ve Su İşleri, Müdürlüklerince yapılacaktır.

       10. Kontrol görevlileri, halkın ve köy muhtarlıklarının uyarılması, anız yakma yasağı ve tarla  temizlikleri,  orman  piknik-mesire  yerleri  dışında  ateş  yakma,  konaklama  ve gecelemeler ile orman alanlarında dikkatli davranılması için uyarı ve ikazlar yapacaktır.

Kamu Kurum  ve  Kuruluşlarının  Anız  Yakılmasının  Önlenmesi  Konusundaki Sorumlulukları

Madde 5- İl Tarım ve Orman Müdürlükleri ve Ziraat Odası Başkanlığı :

-Çiftçi eğitimi programlarında geniş bir şekilde anız yangınlarına yer verilecek, zararları etraflıca anlatılacaktır.

 -Yapılacak eğitim-yayım çalışmalarında  yerel  yönetim  imkanları  ve  sivil  toplum örgütlerinin katkıları sağlanarak çevreye duyarlılık yaygınlaştırılacaktır.

Madde 6- Karayolları Şube Müdürlüğü:

Havayı kirleten anız yangınları zaman zaman karayollarında görüşü azaltmakta bu durum trafik kazaları ile can ve mal kayıplarına neden olmaktadır.  Karayolları Şube Müdürlüğünce,  yol şevlerindeki otlar temizlenerek yanıcı materyal kaldırılacak. Yol kenarlarında, anız yangınlarının zararlarına ilişkin uyarıcı levhalar asılacaktır.

Madde 7- İl Jandarma Komutanlığı ve İl Emniyet Müdürlüğü :

-Hasat öncesinde, hasat sırasında ve sonrasında kontrol ve devriye görevi artırılacaktır. Yangın vukuunda ve istenildiği takdirde yangından etkilenen canlı ve cansız varlıkların taşınması için araç ve personel yardımında bulunacaktır.

-Alınan önlem ve duyurulara rağmen, anız yangınına sebep olanlar hakkında, yasal işlem yapılmak üzere, tutulan tutanak ve yangına ilişkin tüm deliller İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü'ne gönderilecektir.

Madde 8- Milli Eğitim Müdürlüğü :

-Anız yangınlarının zararlı etkilerinin, çocuklarımız ve gençlerimiz tarafından daha iyi kavranabilmesi için, eğitim müfredatında anız yangınları ve zararları konularında eğitime yer ayıracaklardır. Yapılan çalışmalara ilişkin aylık uygulama raporları Mayıs-Ekim ayları itibariyle  İl  Tarım  ve  Orman Müdürlüğü  ile  İl  Çevre  ve  Şehircilik  Müdürlüğüne gönderilecektir.

Madde 9- Orman İşletme Müdürlükleri ve Şeflikleri :

Orman Kanunu'nun ilgili maddeleri doğrultusunda  anız yakılmasının  yasak  olduğu yerleşim  birimindeki  çiftçiler,  anız  yakılması  sonucu  meydana  gelebilecek  orman yangınları  konusunda  bilgilendirilecektir.  Köy toplantıları şeklinde yapılacak bu bilgilendirmeye İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri teknik elemanları da katılacaktır. Hasat öncesinde, hasat sırasında ve sonrasında yangın duyuruları yapılarak, denetimler artırılacak, yangına sebep olanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır. İhbarlara, acil müdahale ekipleri oluşturularak bu konuda yerel yönetim imkanları ve sivil toplum örgütlerinin katkıları sağlanacak ve çevreye duyarlılık yaygınlaştırılacaktır. Yangına hassas bölgelerdeki tarım alanları ile orman alanları arasında, yangını önleyecek şekilde greyderle şeritler açılacaktır. Alınan önlem ve  duyurulara rağmen,  anız  yangınına  sebep  olanlar  hakkında,  anız yangınının orman alanına 4 km. mesafede olması halinde 6831 Sayılı Orman Kanununun ilgili  hükümleri  doğrultusunda  cezai  işlem  uygulanacaktır.  Bu  durumda  yasal  işlem yapılmak  üzere  tutulan  tutanak  ve  yangına  ilişkin  tüm  deliller  İl  Çevre  ve  Şehircilik Müdürlüğü'ne gönderilecektir.

Madde 10- Belediye Başkanlıkları:

Anız yakılmasının önlenmesine yönelik olarak, İl Valiliğimizce yayınlanan bu Genelge/Mahalli Çevre Kurulu kararlarını kamuoyu  ve  ilgililerin  bilgilendirilmesi  için  ilanedecekler. Belediye mücavir alan sınırları içerisindeki anız yangınlarının söndürülmesi için itfaiye birimlerinin müdahalesini sağlayacaklardır.

Madde 11- Köy Muhtarlıkları: Anız yakılmasının önlenmesine yönelik olarak, İl Valiliğimizce yayınlanan bu Genelge/Mahalli  Çevre  Kurulu  kararlarını  kamuoyu  ve  ilgililerin  bilgilendirilmesi  için  ilan edeceklerdir. Anız yangınlarına sebebiyet verenleri en kısa sürede belirleyerek, ivedilikle ilgili makamların bilgilendirilmesi sağlanacaktır.

Madde 12- İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü: Hasat öncesinde, hasat sırasında ve sonrasında yangın duyuruları yapılarak, denetimler artırılacak, yangına sebep olanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır. Anız yangınlarının önlenmesine ilişkin, ilgili kurumlarla koordinasyon içinde çalışmalar yapılacaktır.

-Yasaklara uymayanlar hakkında ilgili kurumlarca 2872 Sayılı Çevre Kanununun ilgili hükümleri doğrultusunda cezai işlem uygulanacaktır.

-2872 Sayılı Çevre Kanunu'nun 20. Maddesine dayanılarak 2020 yılında kanuna aykırılık halinde  uygulanacak  idari  para  cezaları, 23/12/2019 tarihli ve 30987 Sayılı  resmi gazetede yayınlanan 2020/2 no'lu tebliğde belirlenmiştir. Söz konusu tebliğde "Bu Kanunun ek 1 inci maddesinin (c) bendine aykırı olarak anız yakanlara her dekar için 73,68 TL idari  para cezası verilir" hükmü ile "Anız yakma fiilin orman ve sulak alanlara bitişik yerler ile "meskun mahallerde işlenmesi durumunda ceza beş kat artırılır hükmü uygulanacaktır.

-Yapılan çalışmalara ilişkin aylık uygulama raporları Mayıs-Aralık ayları itibariyle İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'ne gönderilecektir.

Madde 13- İlimiz sınırları içerisinde ikinci ürün ekilişi yapıldığından, 2872 Sayılı Çevre Kanunu' nun, Ek-1 Maddesinin (Ek: 26/4/2006 – 5491/23 md.) c bendinde " her ne kadar ikinci ürün ekilen yörelerde valiliklerce hazırlanan eylem plânı çerçevesinde ve valiliklerin sorumluluğunda kontrollü anız yakmaya izin verilebilir." denilsede Valiliğimizce kontrollü anız yakılmasına izin verilmeyecektir.